Kahve belleği iyileştiriyor… Hem Alzheimer hem de Parkinson’a iyi geliyor

Hem Alzheimer hem de Parkinson’a güzel geliyor

Prof. Dr. Tarlacı: “Kafein duygusal ve fizikî düzgünlük halini artırıyor.”

Kişinin hayat üslubu ve alışkanlıklarının kafeinin bedendeki metabolizmasını değiştirebildiğini lisana getiren uzmanlar, sigara içen bireylerde sigara içme oranıyla ilgili olarak kafeinin tesirinin azaldığına işaret ediyor. Makul dozlarda kafein ya da kahvenin hem yaşa bağlı bilişsel azalmaya uygun geldiğini, hem de Alzheimer ve Parkinson’a uygun geldiği tarafında güçlü ispatlar olduğunu vurgulayan Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “Belleği düzgünleştiriyor. Yani genel sıhhat açısından bakıldığında epey olumlu tesirleri var.” dedi.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Sultan Tarlacı, kahve ve beyin sıhhati bağını kıymetlendirdi.

Kafein 120 dakikada neredeyse büsbütün bağırsakta emiliyor

Prof. Dr. Sultan Tarlacı, her türlü besin ya da içeceğin birçok yolla hem kimyasal hem de epigenetik faktörlerle hudut sistemine ya da vücuda direkt ya da dolaylı tesir edebildiğini söz ederek, “İçecek olarak kahve güne ayakta başlamamızı sağlıyor. İnsanların yüzde 80’i kahvenin yahut kafeinin rastgele bir çeşidini tüketiyor, dünyada kahve sudan sonra en çok içilen içecek. Aslında kahve diye bahsettiğimiz kafein çok süratli emiliyor. Kimi kaynaklarda, 120 dakikada neredeyse büsbütün bağırsakta emildiği söyleniyor.” dedi.

Bilindiği üzere kan beyin bariyeri var olduğunu ve bu bariyerin birçok kimyasalın geçişin müsaade vermediğini ancak kafeinin kan beyin bariyerinden tıpkı alkol ve etanol üzere serbestçe geçtiğini anlatan Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “Kandaki kafein oranı ne ise beyindeki kafein oranı da tıpkı oluyor. Bu sebepten ötürü rastgele bir sınırlamaya maruz kalmadığı için hamile bayanlarda da annenin kanındaki kafein oranıyla plesantadaki oran tıpkı olarak gözüküyor, oradan da bütünüyle geçiyor.” diye konuştu.

Filtre kahvelerde yaklaşık 100 mg, Türk kahvesinde 3mg kafein bulunuyor

Kafeinin moleküler olarak bakıldığı vakit kahveye temel olarak tesir eden kimyasal olduğunu hatırlatan Tarlacı, şöyle devam etti:

“Kahvede 800 – 900’e yakın kimyasal var, birçoğunun fonksiyonu tam olarak bilinmiyor, ancak temelinde yüklü olarak kahve ve içindeki kafein faal moleküldür. Kafein kaynakları kahve çekirdek çeşitlerinden ötürü farklılık gösterebiliyor. Ortalama bir hesaba nazaran filtre kahvelerde yaklaşık 100 mg, Türk kahvesinde 3mg, espressoda 25-30 gram kafein bulunabiliyor.”

Kafeinin molekül yapısını kıymetlendiren Tarlacı, “Kişinin ömür usulü ve alışkanlıkları da kafeinin bedendeki metabolizmasını değiştirebiliyor. Sigara içen şahıslarda sigara içme oranıyla ilgili olarak kafeinin tesiri azalıyor. Hamile bayanların daha düşük oranda kafein tüketmesi tavsiye ediliyor.” dedi.

Kafein duygusal ve fizikî düzgünlük halini artırıyor

Kafein kanda belirli bir düzeye ulaştığı vakit (yaklaşık 3 fincan kahveye denk geliyor) dikkat artışı, uyanıklık artışı, fizikî güç artışı ortaya çıkabildiğini anlatan Tarlacı, şöyle devam etti:

“Kafein duygusal ve fizikî yeterlilik halini artırıyor. Bilhassa kimi kanser tiplerinde olumlu tesirleri olduğu, karaciğer yağlanmasının azaldığı görülüyor.

Nöropskiyatri açısından bakıldığı vakit Parkinson hastalığı ile ilgili çalışmalar var ve Parkinsonla ilgili epeyce kıymetli olumlu tesirleri olduğu görülüyor. Alzheimer Demansı ve olağan yaşa bağlı bilişsel azalma üzerinde müspet tesirleri ile ilgili de birçok çalışma var.

Baş ağrısında kafeinin ağrı kesici ve profilaksi (hastalığı önleme) olarak kullanımı ile ilgili bilgiler vardır ve günlük pratikte kullanılıyor. Lakin başka yandan da tremoru (titreme hastalığı) artırdığı da biliniyor.  Uykuya dalma sorunu üzere kimi yan tesirleri de bulunuyor. Telaş, anksiyete bozukluğuna neden olabiliyor. Taşikardi ve aritmiklerde artışı tetikleyebiliyor ve vücut ısısını yükseltebiliyor. Bilhassa bayanlarda çok kafein alımı hem diüretik tesiri olduğu hem de kalsiyumu kemikten özgürleştirdiği için osteoporoza eğilimi artırıyor.”

Kadınlarda görülen baş ağrısını gideriyor

Kahve tansiyon ilgisini de lisana getiren Tarlacı, kimi bireylerde bilhassa hipometabolizması olan şahıslarda hipertansif (yüksek tansiyon) varsa kafeini tüketme konusuna dikkatli olmaları gerektiğini, 2011’de yapılan bir çalışmada sistolik kan basıncını yükselttiği, vücut ısısını arttırdığının gözlemlendiğini söz etti.

Kahvenin baş ağrısı tedavisinde yaygın olarak kullanıldığını, birçok aneljezik içerisinde 150-200 mg kafein olduğunu kaydeden Tarlacı, “Daha çok bayanlarda görülen hipnik baş (uykuda görülen) ağrısını gideriyor.” dedi.

Kahve tüketimi Alzheimer demans oranını 10’da 7 azaltıyor

Kahve tüketiminin Alzheimer demans oranını 10’da 7 azalttığını da vurgulayan Tarlacı, şöyle devam etti:

“Kafein tüketiminin Parkinson hastalığının ortaya çıkışında tesirli olduğu gözlemlenmiştir. Ne kadar çok kafein alıyorsanız Parkinson olma olasılığınızın o kadar düşük olduğu tespit edilmiştir. Yüzde 25-30 oranında azalttığı gözlemlenmiştir. Parkinson hastalığında ani uyku atakları olur bunları azaltmak içinde kafein kullanılır. Green 2A geni varsa Parkinson hastalığında kafein hastalık riskini azaltabiliyor. Değişik bir formda kafein felç ve inme riskini de azaltıyor.

2012’de yapılan bir meta tahliline nazaran, günde 6 fincan kahve içmek inme riskini yüzde 17 azaltıyor. 479 bin 689 iştirakçiyle yapılan bir başla meta tahlilde günde 2 ile 8 fincan kahve tüketiminin inme riskini yüzde 7 ile yüzde 14 ortasında azalttığı ortaya çıktı. 2014 yılında 36 bin 352 kardiyovasküler hastada yapılan çalışmada ise kafeinin felç riskini yüzde 5 azalttığı gözlemlenmiştir.”

Günde 6 fincan kafein almak, MS hastalığı riskini yüzde 30 oranında azaltıyor

Kafeinin oluşturduğu uykusuzluğun epilepsiyi tetikleyebildiğini lisana getiren Tarlacı, şunları da kaydetti:

“Ama genel bakıldığında hayvan modellerinde ve deneylerinde akut ani kafein uygulamasında nöbet eşiğini düşürüyor. Epilepsi hastalarında kafein kullanımını yasaklamayı hakikat bulmuyorum.

Kafein günde 6 fincan olarak almak, MS hastalığı riskini yüzde 30 oranında azaltıyor ve hami tesir oluşturuyor üzere gözüküyor. Bizim kahve içmek demekle batıdaki kahve içme ortasında önemli bir ayrım var. Amerika’da bu hesaplandığı vakit 948 mililitreye günlük denk geliyor, yani bir litre kahve tüketiyorlar ortalama olarak.

Bir de otonom yetmezlik var. Amerika ve İsviçre’de 263 şahısta günde 4 fincan ve üzeri kahve alımı depresyon riskini yüzde 10 aralığında azalıyor. Kahve ve intihar ortasında da bir alaka var, kahve tüketiminin intihar oranını azaltıldığı görülüyor.”

Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Sultan Tarlacı, sıhhat profesyonelleri ile ilgili yapılan bir çalışmada da günde 3 fincan tüketenlerde intihar riskinin yüzde 50 oranında daha az tespit edildiğini kaydederek, kalp ve nöropsikiyatrik hastalıklara olumlu tesirlerine de işaret etti.

Kahveyi ne kadar tüketmek gerekiyor?

Yan tesirlerinin de var olduğunu, bütün alınan ilaçlar ya da unsurların muhakkak bir dozu geçince his, fikir ve davranışları değiştirdiğini anlatan Tarlacı, şöyle dedi:

“Ne kadar tüketmek gerekiyor bu kahveyi? Alışılmış burada kahve ölçüsünün bilakis kafeini düşünmek gerekiyor, zira kaynaklar farklı olabiliyor. Tek tüketimde 800 miligramın kullanılması; anksiyete bozukluğu, hudut, gerginlik, uykusuzluk, taşikardi ve titreme yapabiliyor.

Özellikle korku bozukluğu olanlar da kafein kaynaklarını sorgulamak gerekiyor, yalnızca bunu kahve olarak düşünmemek lazım siyah çikolata, kola da dahil. Günde 2-3 litre kola içen beşerler var. Güç içeceklerinin içerisinde yüksek oranda kafein bulunuyor.

Kahve içme isteği bağımlılık mı?

Sigara bir bağımlılık, ‘Kafeini daima tüket isteği bağımlılık mı?’ diye bir soru var hepimizin aklında. Kafein kullanım ve tüketimini klasik bir bağımlılık olarak ele almıyoruz. İçilmediğinde baş ağrısı, yorgunluk, güçsüzlük, güç kaybı, uyku bozukluğu ortaya çıkabiliyor.

Yine bizim sıklıkla gördüğümüz şizofreni hastalarının çay ve kahve tüketiminin fazla olması. Kafein şizofreni semptomlarını arttırıyor.

Makul dozlarda kafein ya da kahve hem yaşa bağlı bilişsel azalmaya uygun gelir, hem Alzheimer ve Parkinson’a yeterli geldiği istikametinde güçlü ispatlar var. Hipnik baş ağrısında bir numaralı tercih. Belleği güzelleştiriyor. Yani genel sıhhat açısından bakıldığında epeyce olumlu tesirleri var.”